felsefi ustura ne demek?

Felsefede ustura, bir olguya ilişkin olasılık dışı açıklamaları ortadan kaldırmaya veya gereksiz eylemlerden kaçınmaya yarayan ilkeleri ifade etmek için kullanılır.

Usturalara örnek olarak aşağıdakiler gösterilebilir:

  • Ockham'ın usturası: Daha basit açıklamaların doğru olma olasılığı daha yüksektir. Gereksiz veya olanaksız varsayımlardan kaçının.
  • Hanlon'un usturası: Aptallıkla açıklanabilecek olanı hiçbir zaman kötülük ile ilişkilendirmeyin.
  • Hitchens'ın usturası: Delil olmadan iddia edilen şey, delil olmadan reddedilebilir.
  • Hume'un giyotini: Olması gereken şey, olan şeyden çıkarsanamaz. "Herhangi bir etkiye bağladığımız neden o etkiyi ortaya çıkarmaya yeterli değilse, ya bu nedeni bir kenara atmamız ya da ona, etki ile orantılı olmasını sağlayacak nitelikler eklememiz gerekir."1
  • Newton'un alevli lazer kılıcı: Deney veya gözlemle karara bağlanamayan konu tartışmaya layık değildir.
  • Sagan standartı: Olağanüstü iddialar olağanüstü delilleri gerektirir.2
  • Popper'ın yanlışlanabilirlik ilkesi: Bir teorinin bilimsel olarak değerlendirilebilmesi için o teorinin yanlışlanabilir olması gerekir.
  • Grice'ın usturası: Bir basitlik ilkesi olarak, dilbilimsel açıklamalarda konuşma ile ilgili imalar semantik bağlama tercih edilmelidir.

Kaynakça

Orijinal kaynak: felsefi ustura. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. Cosmos: A Personal Voyage. 12. Bölüm.

Kategoriler